ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΑΡΜΟΝΙΑ (ΜΕΡΟΣ 28ο)

Υψηλή Αρτηριακή Πίεση

Τι είναι η υψηλή αρτηριακή πίεση;

Φανταστείτε ότι οι αρτηρίες σας είναι σωλήνες που μεταφέ­ρουν το αίμα από την καρδιά σας στο υπόλοιπο σώμα σας. Υψηλή αρτηριακή πίεση (αποκαλείται επίσης και ‘υπέρταση’) δημιουργείται όταν το αίμα σας κυκλοφορεί μέσα στις αρτη­ρίες με μεγαλύτερη πίεση από το κανονικό.

Τι σημαίνουν τα νούμερα;

Η αρτηριακή πίεση αποτελείται κατ’ ουσίαν από δύο μετρή­σεις, που διαχωρίζονται από μία κάθετη γραμμή, όταν απεικο­νίζονται εγγράφως, όπως λόγου χάρη: 120/80. Μπορεί επίσης να ακούσετε κάποιον να λέει ότι η πίεση είναι «120 με 80».

Ο πρώτος αριθμός είναι η αρτηριακή πίεση συστολής. Αυτή είναι η υψηλή πίεση του αίματος (αρτηριακή πίεση). Το δεύτε­ρο νούμερο είναι η αρτηριακή πίεση διαστολής, δηλαδή η πίεση που υπάρχει όταν η καρδιά γεμίζει με αίμα χαλάρωσης μεταξύ των χτύπων.

Η φυσιολογική αρτηριακή πίεση είναι η πίεση κάτω των 130/85. Η υψηλή αρτηριακή πίεση είναι η πίεση με ένδειξη 140/90 και πάνω.

Πόσο συχνά πρέπει να ελέγχω την αρτηριακή μου πίεση;

Η αρτηριακή πίεση θα πρέπει να ελέγχεται κατά διαστήματα, ακόμα και στα παιδιά, αρχίζοντας από την ηλικία των δύο ετών. Μετά την ηλικία των 21 ετών να ελέγχετε την αρτηριακή σας πίεση τουλάχιστον μία φορά ανά δύο χρόνια. Να την ελέγ­χετε πιο συχνά εάν είχατε υψηλή αρτηριακή πίεση στο παρελ­θόν.

Τι προβλήματα προκαλεί η υψηλή αρτηριακή πίεση;

Η υψηλή αρτηριακή πίεση βλάπτει τα αιμοφόρα αγγεία σας. Αυτό κατά συνέπεια αυξάνει τον κίνδυνο για εγκεφαλικό, απώ­λειες των νεφρών, καρδιοπάθειες και καρδιακή προσβολή.

Έχει κάποια συμπτώματα;

Όχι συνήθως. Γι’ αυτό είναι τόσο σημαντικό να ελέγχετε την αρτηριακή σας πίεση τακτικά.

Πώς θεραπεύεται;

Η θεραπεία αρχίζει με αλλαγές που μπορείτε να κάνετε στον τρόπο ζωής σας, προκειμένου να μειωθεί η αρτηριακή σας πίεση και να ελαττώσετε τους κινδύνους από καρδιακές παθή­σεις. Αυτές οι αλλαγές από μόνες τους μπορούν να βοηθήσουν. Εάν αυτές οι αλλαγές δεν αποδώσουν, ίσως να χρειαστεί να πάρετε φάρμακα.

Ακόμη και αν πρέπει να πάρετε φάρμακα, το να κάνετε κάποι­ες αλλαγές στον τρόπο ζωής σας μπορεί να βοηθήσει στο να μειωθεί ο αριθμός των φαρμάκων που πρέπει να πάρετε.

Αλλαγές τρόπου ζωής

❖ Μην καπνίζετε ή μη χρησιμοποιείτε προϊόντα καπνού.

❖ Χάστε βάρος αν είστε υπέρβαρος/η.

❖ Να γυμνάζεστε τακτικά.

❖ Αποκτήστε υγιεινή διατροφή, που να περιλαμβάνει πολλά φρούτα και λαχανικά και να είναι χαμηλή σε λιπαρά.

❖ Ελαττώστε τις ποσότητες νατρίου, αλκοόλ και καφεΐνης.

❖ Δοκιμάστε τεχνικές χαλάρωσης.

Πώς επηρεάζουν τα προϊόντα καπνού την αρτηριακή πίεση;

Η νικοτίνη στα τσιγάρα και άλλα προϊόντα καπνού προκαλούν συμπίεση στα αιμοφόρα αγγεία και οδηγούν την καρδιά στο να χτυπά γρηγορότερα. Εάν σταματήσετε το κάπνισμα ή τη χρήση άλλων προϊόντων καπνού, μπορείτε να μειώσετε σημαντικά τον κίνδυνο καρδιοπάθειας ή καρδιακής προσβολής, όπως επί­σης και να μειώσετε την αρτηριακή σας πίεση.

Σχετικά με την απώλεια βάρους και την σωματική εξά­σκηση;

Στους περισσότερους ανθρώπους η απώλεια βάρους, εάν είναι υπέρβαροι, τους βοηθά και στο να μειωθεί η αρτηριακή τους πίεση. Η κανονική άσκηση είναι ένας καλός τρόπος να χάσετε βάρος. Επίσης, φαίνεται ότι και από μόνη της η απώλεια βάρους μειώνει την αρτηριακή πίεση.

Το νάτριο είναι πράγματι απαγορευτικό;

Δεν επηρεάζονται όλοι από το νάτριο, αλλά το νάτριο μπορεί να αυξήσει την αρτηριακή πίεση σε κάποιους ανθρώπους. Οι περισσότεροι άνθρωποι που έχουν υψηλή αρτηριακή πίεση πρέπει να περιορίσουν το νάτριο στην καθημερινή τους δια­τροφή σε λιγότερο από 2.400 mg/ανά ημέρα. Ο γιατρός σας μπορεί να σας συμβουλεύσει να το περιορίσετε ακόμη περισ­σότερο.

Μην προσθέτετε αλάτι στο φαγητό σας. Ελέγξτε τις ετικέτες των τροφίμων για νάτριο. Μολονότι μερικά είδη φαγητού έχουν εμφανώς πολύ νάτριο, όπως τα πατατάκια, μπορεί να μην συνειδητοποιείτε πόσο πολύ νάτριο περιέχεται σε τρόφι­μα, όπως το ψωμί και το τυρί.

Χρειάζεται να σταματήσω εντελώς να πίνω αλκοόλ;

Σε μερικούς ανθρώπους το αλκοόλ προκαλεί μεγάλη αύξηση της αρτηριακής πίεσης. Σε άλλους, όχι. Εάν πίνετε αλκοόλ, περιορίστε το, κατά μέγιστο, σε ένα με δύο ποτά την ημέρα. Ένα ποτό σημαίνει ένα κουτάκι μπύρας, ένα ποτήρι κρασί ή ένα ποτηράκι οινοπνευματώδους ποτού. Εάν η αρτηριακή σας πίεση αυξάνεται με το αλκοόλ, τότε είναι καλύτερα να μην πίνετε καθόλου οινοπνευματώδη.

Το στρες επηρεάζει την αρτηριακή μου πίεση;

Το στρες μπορεί να επηρεάζει την αρτηριακή σας πίεση. Για να αντιμετωπίσετε την επίδραση του στρες, δοκιμάστε τεχνικές χαλάρωσης. Αυτά τα πράγματα λειτουργούν καλύτερα όταν γίνονται τουλάχιστον μία φορά την ημέρα. Συμβουλευτείτε σχετικά τον οικογενειακό σας γιατρό.

Τι γίνεται με τα φάρμακα;

Πολλοί διαφορετικοί τύποι φαρμάκων μπορούν να χρησιμο­ποιηθούν για να θεραπεύσουν την υψηλή αρτηριακή πίεση. Ονομάζονται «antihypertensive», δηλαδή ‘αντιυπερτασικά’ φάρμακα.

Σκοπός της θεραπείας είναι να μειώσει την αρτηριακή σας πίεση σε φυσιολογικά επίπεδα με τη χρήση φαρμάκων που είναι εύκολο να τα πάρει κανείς και έχουν ελάχιστες παρενέρ­γειες. Ο σκοπός αυτός μπορεί σχεδόν πάντα να επιτευχθεί.

Εάν η αρτηριακή σας πίεση μπορεί να ελεγχθεί μόνο με φάρ­μακα, τότε θα χρειαστεί να παίρνετε φάρμακα για όλη σας τη ζωή. Μην σταματήσετε τα φάρμακα χωρίς να συμβουλευτείτε πρώτα τον οικογενειακό σας γιατρό, γιατί μπορεί να αυξήσετε τον κίνδυνο καρδιακής προσβολής ή εγκεφαλικού.

Τύποι αντιυπερτασικά φαρμάκων

❖ Διουρητικά: αυτά τα φάρμακα βοηθούν το σώμα σας να απαλλαγεί από το επιπλέον νάτριο και τα επιπρόσθετα υγρά, έτσι ώστε τα αιμοφόρα αγγεία να μην χρειάζεται να κατακρα­τούν τόσα υγρά.

❖ Αναστολείς Βήτα: αυτά τα φάρμακα μπλοκάρουν τις επι­δράσεις της αδρεναλίνης.

❖ Αναστολείς Άλφα: αυτά τα φάρμακα βοηθούν τα αιμοφόρα αγγεία να παραμείνουν ανοιχτά.

❖ Αναστολείς ACE: αυτά τα φάρμακα αποτρέπουν τη συμπίε­ση των αιμοφόρων αγγείων εμποδίζοντας το σώμα να παράγει ανγκιοτενσίνη (angiotensin) II. Η ανγκιοτενσίνη (angiotensin) II είναι ένα χημικό που συμπιέζει τα αιμοφόρα αγγεία.

❖ Αναστολείς διόδων ασβεστίου: αυτά τα φάρμακα αποτρέ­

πουν τη συμπίεση των αιμοφόρων αγγείων εμποδίζοντας την εισαγωγή του ασβεστίου στα κύτταρά σας.

❖ Συνδυασμοί: αυτά τα φάρμακα συνδυάζουν έναν αναστολέα ACE με έναν αναστολέα διόδου ασβεστίου.

Ποιες είναι οι πιθανές παρενέργειες των φαρμάκων;

Διαφορετικά φάρμακα έχουν διαφορετικές παρενέργειες για διαφορετικούς ανθρώπους. Στις παρενέργειες των αντιυπερτασικών φαρμάκων μπορεί να περιλαμβάνονται η αίσθηση ζαλάδας όταν σηκώνεται κάποιος από ξαπλωτή ή καθιστή στάση, χαμηλότερα επίπεδα καλίου στο αίμα, προβλήματα ύπνου, νύστα, ξηρότητα στο στόμα, πονοκέφαλοι, πρήξιμο, δυσκοιλιότητα και κατάθλιψη. Κάποια αντιυπερτασικά φάρ­μακα μπορεί να προκαλούν προβλήματα στύσης.

Συζητήστε με τον οικογενειακό σας γιατρό για τυχόν αλλαγές που παρατηρείτε. Εάν ένα φάρμακο δεν αποδίδει για σας ή προκαλεί παρενέργειες, έχετε και άλλες επιλογές. Αφήστε τον γιατρό σας να σας βοηθήσει να βρείτε το σωστό φάρμακο για εσάς.

Αυτό το άρθρο παρέχει μία γενική σύνοψη για το θέμα και μπορεί να μην εφαρμόζεται σε όλους. Για να διαπιστώσετε εάν αυτό το άρθρο σας αφορά και για να πληροφορηθείτε περισ­σότερα για το θέμα, μιλήστε με τον οικογενειακό σας γιατρό.