Τετάρτη 30 Οκτωβρίου 2013

δωρεά οργάνων ... μύθοι και αλήθειες


H δωρεά οργάνων είναι μια ανιδιοτελής πράξη που σώζει χιλιάδες ζωές. Στην Ελλάδα, ωστόσο, τα στοιχεία δείχνουν ότι βρίσκεται πολύ πίσω σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες του δυτικού κόσμου.

Αυτό οφείλεται κυρίως στη σκόπιμη ή από άγνοια παραπληροφόρηση των πολιτών για τους κινδύνους στους οποίους εκτίθενται όταν δηλώνουν δωρητές οργάνων.

Η πραγματικότητα, ωστόσο, είναι ότι τα λεγόμενα περί κινδύνων είναι μύθοι αφού οι γιατροί είναι υποχρεωμένοι να τηρούν αυστηρά πρωτόκολλα πριν προχωρήσουν στην αφαίρεση κάποιου οργάνου.

Αν είμαι δωρητής οργάνων και μου συμβεί ένα ατύχημα, οι γιατροί δεν θα προσπαθήσουν να σώσουν τη ζωή μου.

Η φράση «θα με βγάλουν από την πρίζα ενώ μπορεί να ζήσω» δεν ισχύει. Οι δοκιμασίες εγκεφαλικού θανάτου γίνονται χωρίς ο ασθενής να είναι συνδεδεμένος σε κάποιο μηχάνημα. Για να γίνουν αυτές απαιτείται η παρουσία τουλάχιστον τριών έμπειρων γιατρών. Ο ένας είναι ο θεράπων ιατρός ή ο αντικαταστάτης του, ενώ παρόντες είναι επίσης ένας νευροχειρουργός και ένας αναισθησιολόγος. Οι γιατροί θα πρέπει να έχουν προϋπηρεσία τουλάχιστον δύο χρόνων από την ημέρα που πήραν ειδικότητα και δεν πρέπει να ανήκουν στην ομάδα μεταμόσχευσης από τη στιγμή που ο εγκεφαλικά νεκρός είναι υποψήφιος δότης. Οι κλινικές δοκιμασίες πρέπει να επαναληφθούν δύο φορές, μετά από τουλάχιστον 8 ώρες από την προηγούμενη επανάληψη, για να αποφευχθεί η πιθανότητα λάθους. Οι γιατροί ελέγχουν τα αντανακλαστικά του εγκεφαλικού στελέχους και πραγματοποιούν δοκιμασία άπνοιας. Αν υπάρχουν αμφιβολίες γίνεται και εργαστηριακός έλεγχος.

Αν οι γιατροί γνωρίζουν ότι είμαι δωρητής οργάνων μπορεί να αφαιρέσουν τα όργανά μου πριν από τον θάνατό μου.

Είναι αποδεκτό επιστημονικά και ηθικά ότι όταν επέλθει ο εγκεφαλικός θάνατος ο ασθενής θεωρείται νεκρός. Για να χαρακτηριστεί κάποιος εγκεφαλικά νεκρός, ωστόσο, χρειάζονται πολλές εξετάσεις σε συγκεκριμένη χρονική περίοδο. Πριν γίνει η διάγνωση του εγκεφαλικού θανάτου δεν μπορεί να τεθεί το θέμα της δωρεάς.

Είμαι πολύ μεγάλος για να γίνω δωρητής οργάνων.

Δεν υπάρχει ηλικιακό όριο για τη δωρεά οργάνων και ιστών. Εξειδικευμένοι γιατροί αξιολογούν τον δότη ανά περίπτωση για να αποφασίσουν αν τα όργανα του είναι σε κατάσταση για μεταμόσχευση. Έτσι, όλοι μπορούν να γίνουν δωρητές οργάνων χωρίς να παίζει ρόλο η ηλικία τους.

Έχω ιστορικό ψυχικής ασθένειας. Τα όργανά μου δεν είναι χρήσιμα.

Η ικανότητα ενός ανθρώπου να γίνει δωρητής οργάνων προσδιορίζεται την ώρα του θανάτου του. Οι ειδικοί θα εξετάσουν το ιστορικό του δότη, σε συνεννόηση με την οικογένειά του και θα αποφασίσουν, ανά περίπτωση, αν μπορεί να γίνει δωρητής οργάνων.

Δεν θέλω να πω στα μέλη της οικογένειάς μου ότι είμαι δωρητής οργάνων. Το αναφέρω στη διαθήκη μου.

Όταν ανοιχτεί η διαθήκη σας θα είναι αργά και τα όργανα δεν θα μπορούν να μεταμοσχευτούν. Η ενημέρωση των μελών της οικογένειάς σας ότι επιθυμείτε να γίνετε δωρητής είναι ο αποτελεσματικότερος τρόπος για να γίνει σεβαστή η επιλογή σας.

Οι πλούσιοι και διάσημοι βρίσκονται στην κορυφή της λίστας μεταμοσχεύσεων, ενώ οι απλοί άνθρωποι περιμένουν χρόνια για μόσχευμα.

Η λίστα δεν «βλέπει» τον πλούτο και την κοινωνική θέση. Ο χρόνος που χρειάζεται για να λάβει κάποιος ένα μόσχευμα σχετίζεται με άλλους παράγοντες όπως η ομάδα αίματος, η σοβαρότητα της ασθένειας και άλλα ιατρικά κριτήρια. Παράγοντες όπως η φυλή, το φύλο, η ηλικία, το εισόδημα, η αναγνωρισιμότητα δεν λαμβάνονται καθόλου υπόψη στον προσδιορισμό του λήπτη.

Είμαι δωρητής συγκεκριμένου οργάνου. Φοβάμαι ότι θα πάρουν και άλλα όργανα για τα οποία δεν έχω συναινέσει.

Αυτό δεν μπορεί να συμβεί. Μόνο τα όργανα για το οποία έχετε συμφωνήσει να δωρίσετε θα ληφθούν από τους γιατρούς.

Φοβάμαι ότι αν γίνω δωρητής οργάνων θα έρθω σε σύγκρουση με τη θρησκεία μου.

Όλα τα διαδεδομένα θρησκευτικά δόγματα στον δυτικό κόσμο αναγνωρίζουν και αποδέχονται τη δωρεά οργάνων. Για ό,τι αφορά την Ελλάδα, η Εκκλησία εκπροσωπείται στο Δ.Σ. του Εθνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων.

Ο δότης θα γνωρίζει την ταυτότητά μου.

Οι πληροφορίες για την ταυτότητα του δωρητή δίνονται στον λήπτη μόνο μετά τη σύμφωνη γνώμη της οικογένειάς του. Σε διαφορετική περίπτωση τηρείται, και για τις δύο οικογένειες, το πιο αυστηρό ιατρικό απόρρητο.

Δεν γίνομαι δωρητής γιατί ανησυχώ για τη φημολογία περί εμπορίας οργάνων.

Με βάση τα σημερινά δεδομένα δεν μπορεί να γίνει απλά λήψη και μεταμόσχευση οργάνων σε μη ελεγχόμενο περιβάλλον. Επιπλέον, δεν μπορεί να γίνει μελέτη ιστοσυμβατότητας καθώς και μια σειρά άλλων εξετάσεων που είναι αναγκαίες για μια πετυχημένη μεταμόσχευση.